Yılbaşından itibaren 1300 TL olması planlanan asgari ücrette işverene maliyetin nasıl azaltılabileceğine ilişkin çalışmalar hız kazandı. Hacer Boyacıoğlu ve Neşe Karanfil'in Hürriyet'teki haberine göre hafta sonu hem iş dünyasının, hem de ekonomi yönetiminin gündemi asgari ücret olurken; birçok seçenek üzerinde çalışıldığı ancak 2 formülün öne çıktığı belirtiliyor.
Ekonomi yönetiminden edinilen bilgilere göre, pazar günü iş dünyası temsilcileriyle sessiz sedasız bir zirvede bir araya gelindi. Hazine’de yapılan toplantıya iş dünyası örgütlerinin başkanları katılırken, hükümetin yeni açıkladığı 2016 yılı eylem planıyla birlikte asgari ücretteki artış için atılabilecek teşvik adımları değerlendirildi. İş dünyası rekabet gücünün azalmaması için bu konuda ciddi bir teşvike ihtiyaç duyulacağını belirtirken, ekonomi yönetimi de “Çok seçenekli çalışmalarımız sürüyor” mesajı verdi. Görüşler alındıktan sonra toplantı iş dünyasına kapatıldı ve yönetim durum değerlendirmesi yaptı.
Asgari ücretle ilgili teşvikte asgari geçim indirimi (AGİ) formülü, son günlerde en çok öne çıkan model. Çocuk ve eşin çalışıp çalışmamasına göre, çalışanların aldığı AGİ tutarı değişiyor. Gelir Vergi Kanunu ise Bakanlar Kurulu’na AGİ tutarlarında artış veya indirim yapma hakkı veriyor. Bu nedenle yasal bir değişiklik yapılmadan AGİ tutarının yükseltilmesi Bakanlar Kurulu kararıyla mümkün gözüküyor. Bu durumda çalışanlara 200 liraya yakın AGİ verilmesi söz konusu olacak. Ancak bürokrasinin, “AGİ’de sistem oturmuş durumda, çocuk ve eş durumuna göre AGİ tutarı farklılaşıyor. Bu sistemi bozmanın sıkıntıları olabilir” kaygısını dile getirdiği öğrenildi. Bakanlar Kurulu’na verilen artış yetkisi oranının, işverenin istediği teşvik için yeterli gelip gelmediği de araştırılıyor.
Birinci formül: 200 lira aile yardımı
Dile getirilen bir diğer formül ise asgari ücrete 200 liralık bir aile yardımı ödenmesi. Böylece asgari ücretli çalışanın işverene maliyeti sınırlı kalacak. Bu yardımın süresi başlangıçta 1 yıl olarak öngörülüyor. Süreç içinde yardımın nasıl ücretlere yansıtılacağı ve kalıcı hale getirileceğine ilişkin bir formül üretilecek. Ancak aile yardımı modelinin, birçok mali çıkmazı beraberinde getireceğine dikkat çekiliyor. Kulislere göre AGİ ile aile yardımını birleştiren formül de çıkabilir.
İkinci formül: İşveren payının 3 puan indirilmesi
İŞVERENİN yükünün azaltılması için ilk gündeme gelen SGK işveren payının düşürülmesi oldu. Çalışanlar için işveren yüzde 15.5 SGK payı ödüyor. Bunun 3 puan indirilmesi önerildi. Eğer 3 puanlık indirim asgari ücretliler için olursa bunun maliyeti yıllık 3 milyar lirayı bulacak. Ancak hükümet buna sıcak bakmıyor. Hükümet tarafından yapılan projeksiyonlarda da, emekli maaşları artışındaki maliyetin asgari ücretin primlerindeki artışla dengelenebileceği bilgisine yer veriliyor. Bu nedenle de işveren payında indirim yapılacaksa bile bunun küçük bir oranda olabileceği tahmin ediliyor.
Enflasyona etkisi 1,5 puan
ASGARİ ücretin 1300 liraya çıkması ile enflasyonun 1.5 puan artacağı hesaplanıyor. Maliyetin hükümetle paylaşılması halinde enflasyona 0.8 etki yapması tahmin ediliyor. Tüm tartışmaların merkezinde olan asgari ücretle ilgili olarak Asgari Ücret Tespit Komisyonu 18 Aralık’ta 3. kez toplanacak.