İş dünyası temsilcileri asgari ücrette yaşanacak artışın maliyetleri artıracağı ve devletin bu aşamada destek vermesi gerektiğini ifade etmişti. Maliyet artışından dolayı üretimini yurt dışına kaydırabileceği yönünde açıklamalarda bulunan girişimciler bile oldu.
BusinessHT'te yer alan habere göre, iş Yatırım, asgari ücretteki artışın halka açık özel şirketleri nasıl etkileyeceği üzerine bir not yayınladı. Notta maliyetler tarafında BIST şirketlerinin olumsuz etki göreceği ifade edilse de, harcanabilir gelir ve GSYH artışının olumlu etkilerinin olumsuz etkileri dengeleyeceği belirtildi.
Notta asgari ücret artışının farklı sektörler üzerindeki etkileri ayrı ayrı ele alındı.
İşte asgari ücret artışının farklı sektörlere olası etkileri
BANKACILIK/SİGORTACILIK
Asgari ücret artışının bankacılık ve sigortacılık sektöründe temizlik ve bilişim ile ilgili dışarıdan hizmet alımı sağlandığı için operasyonel maliyetlere sınırlı bir etki göstermesi bekleniyor. Bununla birlikte piyasada faiz oranları ve Türk Lirası fonlama maliyetleri açısından enflasyonun artacak olmasının olumsuz bir etki yaratması öngörülüyor. Bunun yanında enflasyona göre düzenlenmiş personel ücretleri ve asgari ücrete endeksli sigorta primlerinin de personel maliyetleri açısından baskı oluşturması riski bulunuyor. Bankaların personel maliyetlerinin operasyonel maliyetlerinin hemen hemen yarısını oluşturduğu dikkate alınırsa bu durumun bankalar için kritik önem taşıdığı ifade edilebilir. Fakat bankaların enflasyona endeksli varlıkları ve kredi kartı işlem hacimleri dolayısıyla enflasyonun yükselecek olmasından fayda sağlayabileceği ve böylelikle bu olumsuz etkilerin kısıtlanacağı ifade ediliyor.
TELEKOM
Sektörde sadece çağrı merkezleri çalışanları asgari ücret alıyor. Yine de toplamda maliyetler üzerindeki etki sınırlı olacak. Bununla birlikte artan harcanabilir gelir dolayısıyla akıllı telefon satışlarında belli düzeyde bir artış görülebilir.
GİYİM PERAKENDESİ
Birçok mağaza çalışanı asgari ücret ya da asgari ücrete yakın bir ücret alıyor. Marjlardaki toplam etkinin yüzde 1 civarında olacağı tahmin ediliyor. Bu etki kısmen devletin katkısı ve ücret düzenlemeleri ile dengelenebilir. Giyim perakendesi şirketleri de harcanabilir gelirin artmasından fayda sağlayabilir.
GIDA PERAKENDESİ
Bu alanda da çalışanların birçoğu asgari ücret ya da asgari ücrete yakın seviyede ücret alıyor. Bununla birlikte asgari ücret artışının personel maliyetlerine etkisi kısıtlı olacak. Personel maliyetlerinin toplam gelirlere oranı Migros'ta yüzde 9,3, BİM'de yüzde 6, Bizim Toptan'da ise yüzde 3 düzeyinde. Devlet katkısı ve fiyat düzenlemeleri göz ardı edilirse asgari ücret artışının marjlara katkısının 50-100 baz puan arasında olacağı öngörülüyor. Bu küçük bir etki olarak görülse de düşük FAVÖK marjları dikkate alındığında, herhangi bir fiyat artışı olmaması durumunda sektörde negatif etki görülebilir. Yine de gıda perakendecileri talebin esnekliği dolayısıyla fiyatlarını ayarlama konusunda iyi bir pozisyonda bulunurken, harcamalardaki artıştan da olumlu etki görebilirler.
GIDA ÜRETİCİLERİ
Bu alandaki oyuncular yüksek enflasyon ve harcanabilir gelirin artmasından fayda sağlayacaklardır. Ülker'i ele alırsak, emek maliyeti şirketin gelirlerinin yüzde 24'ünü oluştururken, personelin sadece yüzde 2'si asgari ücret alıyor.
HAVA TAŞIMACILIĞI
Bu sektörde faaliyet gösteren şirketler için asgari ücret artışının toplam personel maliyetlerine etkisinin çok kısıtlı olacağı öngörülüyor. Tavm Holding için bu etkinin göz ardı edilecek boyutlarda olduğu, Çelebi'nin FAVÖK marjında ise 50 baz puan daralma getirebileceği belirtiliyor.
İNŞAAT
Sektörün maliyetlerinin yüzde 20'sini çalışan maliyetleri oluşturuyor. İstihdamın yüzde 50'si de dışarıdan sağlanıyor. Şirketlerin çalışanlarının yüzde 70-75'inin asgari ücret ile çalıştığı dikkate alınırsa, asgari ücret artışının sektör üzerinde ciddi bir etkisi olacağı ifade edilebilir.