Defteri kebir veya daha çok kullanılan adı ile büyük defter, yevmiye defterlerine kaydedilmiş olan işlemleri buradan alarak sitemli bir şekilde hesaplara dağıtan ve düzenli olarak bu hesaplarda toplayan muhasebe defteridir.
Vergi Usul Kanunundaki 182. Maddeye göre yevmiye defterlerine yapılan işlemler tarih ve işlem sırasına göre, belli bir düzenlemeye tabi tutulmadan yazılır. İşletmenin muhasebe işlemlerinin takip ve kontrolü için muhasebe kayıtlarının hesaplara dağılımının daha düzenli bir şekilde yapılmasını sağlamak ister. Bu nedenle hesaplardaki hareketliliklerin takip ve kontrolü için ayrı bir deftere ihtiyaç duyarlar. Bu hesaplarda oluşan rakamların sistemli bir şekilde bir araya getirilmesi ve dağıtılması işlevini gören deftere defteri kebir adı verilir. Defteri kebir tutulması zorunlu bir defterdir
Defteri kebir, muhasebenin sınıflandırma fonksiyonu yerine getiren defterdir. Defteri kebirden elde edilen rakamlar diğer muhasebe dokümanları için birer kaynak niteliği de taşımaktadır. Bu nedenle Defteri kebir kayıtlarının muhasebenin sağlıklı yürümesi açısından tutulmasının gerekliliği son derece önemlidir.
Defteri kebirde hesabın ismi, yevmiye defteri tarihi, yevmiye defteri madde numarası, borçlu veya alacaklı tutar ve açıklama bulunması zorunludur.
Vergi Usul Kanuna göre defteri kebir düzenleme kuralları:
- Diğer tüm tutulacak defterlerde olduğu gibi, büyük defter kayıtlarının da Türkçe tutulması zorunludur
- Kayıtlarda Türk para birimi kullanılır
- Yazma işlemlerinde mürekkepli kalem veya makine kullanılır
- Yanlış kayıtlarda, yanlış yazılan rakam ve yazı okunacak şekilde çizilir, üst veya yan tarafına veya ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılarak düzeltilir
- Kayıtlar arasında boş satır bırakılamaz, satır atlanamaz. Ciltli defterlerde sayfalar ciltten koparılamaz
- Kayıtlar zamanında yapılır