Aysel AYDEMİR
Üst üste 12 hafta yükselerek rekor kıran Dolar endeksi, FED tutanaklarının verdiği iyimserlikle geriledi. Dolar/TL kuru 2,29 seviyesinden 2,25 seviyesine geldi. Düşüş alım fırsatı mı? Tutanaklar sonrası dolar da yön değişti mi? Jeopolitik risklerin dolara etkisi nedir? 2015 dolar yılı olacak mı? İşte merak ettiğiniz sorular ve cevapları…
DOLARDAKİ SON DURUMU GÖRMEK İÇİN TIKLAYIN
ABD ekonomisinde olumlu gelişmelerin etkisi ile faiz artırım sürecinin yakın olduğu algısı 6 büyük para biriminin dolara karşı değerinden oluşmuş değer endeksinde son dört yılın en yüksek seviyesine ulaşılmasını sağladı. Dolar, dün açıklanan FED tutanakları sonrası düşüşe geçti. FED tutanakları piyasalarda neden iyimserlik yarattı? Dolardaki düşüş kısa süreli mi? Uzun vadede dolarla ilgili beklentiler…Yatırımcıların cevaplarını en çok merak ettiği sorular arasında yer alıyor. Cevaplar ise FED’in uyguladığı para politikalarında saklı… Cevaplara geçmeden önce ise ABD’nin uyguladığı parasal politikalarda hangi değişimler olduğuna genel hatları ile bahsetmekte fayda var.
Faiz artırım sürecinde son perde
Bildiğiniz üzere ABD ekonomisini canlandırmak üzere 2008 yılında parasal genişleme politikaları benimsendi, bu politika kapsamında en son pQE3 ile düzenli olarak piyasalar her ay 85 milyar dolar likidite verdi. Yüzde 5,25 seviyesinde olan faiz oranları ise 0,25 seviyesine çekildi.
2013 yılında ise uygulamaya konulan parasal genişleme politikalarından ABD ekonomisinde büyüme, istihdam rakamında iyileşme gibi olumlu ekonomik gelişmeler neticesinde kademeli olarak vazgeçilmesine karar verildi. Bu çerçevede her ay düzenli olarak gerçekleştirilen 85 milyar dolarlık tahvil alımında kademeli azaltıma gidilmesi, istihdamda ve büyüme de belirlenen kriterlerin gerçekleşmesi durumunda da faiz artırıma gidilmesi kararı alındı.
Tahvil alım programında her ay tahvil alımı 1o milyar dolar azaltılarak 85 milyar dolar alımdan Eylül ayında 7. sini yaptığı 15 milyar dolarlık alım noktasına inildi… Son olarak Ekim ayında ise sonuncusunu yapacağı 15 milyar dolarlık alım ile tahvil alımını sonlandıracak olan FED’in artık faiz oranını "kayda değer" bir süre daha şu anki seviyesinde tutulacağını ve daha sonrasında faiz artırımına gideceğinin altını Eylül tutanaklarında çizdi.
Ekim “FED tutanakları” ne söylüyor?
Eylül tutanaklarında “kayda değer bir süre sonra faiz artırımına” dikkat çeken FED’in Ekim ayının başında açıkladığı tutanaklarda bu vurguyu kullanmada çekimser kaldığı daha global ekonomide ki gelişmelere odaklandığı görüldü. Tutanakta şu başlıklar öne çıktı:
• Doların değerlenmesi büyüme beklentisini olumsuz etkiledi
FED yetkililerinin doların küresel piyasalardaki yükselişinden dolayı ABD büyümesinin beklentilerden ağır ilerleyebileceğine vurgu yaparak büyüme beklentisini tekrar revize etmiş oldu.
• İşsizlik kriterinde değişim
FED yetkilileri arasında atılacak adımlar için yüzde 6,5 olan işsizlik kriterinde değişime gidilmesini istedi.
• Enflasyon beklentisi yüzde 2’de tutuldu
Önümüzdeki birkaç yıl daha ABD'de enflasyon beklentisinin yüzde 2'nin altında tutulacağına işaret ediliyor.
• Eylül ayında FED tutanakları ne diyordu?
Eylül ayı tutanaklarında, Haziran ayı tutanaklarında bu yıl için 2,1 ile yüzde 2,3 arasında olan büyüme beklentisi yüzde 2 ile yüzde 2,2 arasına çekilmişti. 2015 yılına ilişkin tahminlerini de aynı şekilde aşağı yönlü revize ederek, ekonominin gelecek yıl yüzde 2,6 ila yüzde 3 oranında büyümesini beklendiği belirtilmişti.
Aslında önceki aydan çok farklı olmayan FED’in son tutanakları, faiz artırımında acelece davranılmayacağı mesajını güçlendirmesi piyasalarda dizginlenen risk iştahının tekrar artması açısından önem taşıyor.