Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, yakın coğrafyada yaşanan sorunlara işaret ederek, "Bu sorunların ihracatımızı etkilemesine rağmen, ihracatçıların, yüzde 42 gibi bir oranla, önümüzdeki dönem ihracat artışı olacağını öngörmeleri mükemmel bir sonuç" dedi.
TİM tarafından geleneksel hale getirilen ve yılın çeyreklerine göre gerçekleşme ve beklentileri değerlendiren "Eğilim Anketi" çalışmasının 2014 ikinci çeyrek gerçekleşme ve üçüncü çeyrek beklenti sonuçları, Mehmet Büyükekşi tarafından açıklandı.
Yakın coğrafyada yaşanan jeopolitik sorunların ihracatı etkilediğine işaret eden Büyükekşi, "İhracatçıların, yüzde 42 gibi bir oranla, önümüzdeki dönem ihracat artışı olacağını öngörmeleri bu şartlara rağmen mükemmel bir sonuç" değerlendirmesinde bulundu.
Büyükekşi, geçmiş dönemlerde ihracatta yaşanan sıkıntıların yakın ve komşu ülkelerle aşıldığını, bugün ise bu ülkelerde yaşanan sorunların AB ile telafi edildiğini dile getirdi. Irak'a yapılan ihracattaki yüzde 46'lık düşüşü "taban" olarak nitelendiren Büyükekşi, bu bölgeye ihracatın zamanla düzeleceğini söyledi.
Mehmet Büyükekşi, her dönem yapılan ankete gündeme ilişkin sorular eklendiğini de hatırlatarak, açıklanan ankette, rekabetçilik anlamında, "Askıya Alma Sistemi", "Ulusal İstihdam Stratejisi", "Sanayi İşbirliği Programı" ve "AB Merkez Bankası" uygulamaları ile ilgili sorular sorulduğunu açıkladı.
Ankette yer verilen, özellikle, Türkiye ve AB'de üretilmeyen hammaddelerden gümrük vergisi alınmaması avantajını sunan "Askıya Alma Sistemi" hakkında, firmaların yüzde 63'ünün hiç haberleri olmadığına, yüzde 29'unun ise haberi olduğu halde bilgisi bulunmadığına dikkati çeken Büyükekşi, "Bu konu rekabetçilik anlamında direkt firmalara avantaj sağlıyor, ancak firmalar bunu bilmiyor. TİM olarak bunu ihracatçılara anlatmak bizim ev ödevimiz" ifadelerini kullandı.
"İhracatçı Eğilim Araştırması 2014 2. Çeyrek Sonuçları"
Toplantıda paylaşılan bilgilere göre, yılın ikinci çeyreğinde ihracatçı firmaların üretim ve ihracatları artarken, araştırma aynı zamanda enerji maliyetleri, girdi maliyetlerinin de arttığını gösteriyor. İhracatçıların yüzde 42'si, yılın üçüncü çeyreğinde ihracat artışı olacağını öngörüyor. Sırasıyla Rusya, ABD, Afrika, Almanya ve Çin ihracatçıların önümüzdeki dönemde ilk kez girmeyi planladıkları pazarların başında yer alıyor.
İhracatçıların yurt içinde en büyük ilk üç problemi, "enerji maliyetleri", "dövizdeki hareketlilik" ve "hammadde fiyatlarındaki yükseklik" olarak göze çarparken, dış pazarlarda karşılaşılan en büyük ilk üç sorun ise "rekabetçi fiyat sunamama", "hedef ülkelerdeki siyasi ve bürokratik engeller" ve "hedef ülke ekonomik koşulları" olarak sıralandı. İhracatçı firmalar, üçüncü çeyrekte beklenen yeni istihdamın ise toplamda 114 bin kişi olacağını öngördü.
Ankete katılan firmaların yıl sonu dolar öngörüsü 2,13, euro öngörüsü 2,86 olarak oluşurken, rekabetçi ideal kur seviyesi beklentisi dolarda 2,10 lira, euroda 2,85 olarak şekillendi. Enflasyon yıl sonunda 8,51, büyüme beklentisi ise yine yıl sonunda 4,02 olarak tahmin edildi.
İhracatçı firmalara göre, 2014'ün kalanı ekonomik anlamda daha iyi olacak. Ekonominin daha iyi olacağı ya da kötüye gitmeyeceğini düşünenlerin toplam oranı Türkiye ekonomisi için yüzde 81, Avrupa için yüzde 83 ve dünya için yüzde 81 oldu.
İhracatçı firmaların yüzde 43,5'i üretimlerinin, yüzde 46'sı ise ihracatlarının geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında yükseldiğini belirtirken, bu bulgular yılın ilk çeyrek verileri ile paralellik gösteriyor. İhracatta genel karlılık düzeylerinin azaldığını belirten firmaların oranı yüzde 40,7 seviyesinde.
Yılın üçüncü çeyreğinde üretim artışı beklentisinde olanların oranı yüzde 44'den yüzde 40,8'e, ihracat artışı beklentisinde olanların oranı ise yüzde 47,2'den yüzde 42,6'ya geriledi.
Yılın ikinci çeyreğinde yeni pazarlara girebildiklerini belirten firmaların oranı yüzde 41,8 ile bir önceki döneme paralel seyrederken, temmuz-eylül döneminde firmaların yüzde 13,9'u yeni pazarları hedeflemediklerini belirtti. Bu dönemde Rusya en yüksek oranda hedef pazar olarak belirginleşti, hedeflenen pazarlarda ABD ikinci sıradaki yerini korudu, ilk 5'e yeni giren pazar ise Afrika oldu.
Nisan-haziran döneminde dış finansman talebinde bulunan firmaların oranı yüzde 39,1 olarak gerçekleşti. Dış finansman ihtiyacının karşılandığı kaynaklar arasında özel bankalar yüzde 75, Eximbank yüzde 57, diğer kamu bankaları yüzde 33'lük orana sahip olurken, temmuz-eylül döneminde dış finansman talebinin olacağını öngören firmaların oranı yüzde 42,2 oranında gerçekleşti.
2014 yılında sektör, Türkiye, Avrupa ve dünya ekonomilerinde önemli bir değişiklik beklemediklerini belirten ihracatçıların oranı sırasıyla yüzde 51,1, yüzde 52,5, yüzde 57,4 ve yüzde 60,7 seviyesinde.
Araştırmanın gündem ile ilgili sorularının yer aldığı bölümünde elde edilen bulgulara göre, ihracatçı firmaların yüzde 63'ü Gümrük Birliği çerçevesinde "Askıya Alma Sistemi"nden haberdar değil.
Araştırmada Avrupa Merkez Bankası'nın mevduat faizlerini negatife indirerek parasal genişleme sinyali vermesinin Türkiye'ye sermaye akışını ve/veya ihracata olan etkisine ilişkin görüşlerde sorgulandı. Buna göre, ihracatçı firmaların yüzde 37'si Türkiye'de de faizler düşerse daha olumlu yansıyacağını, yüzde 42'si ise olumlu yansımasını beklediğini vurguladı. Dolayısıyla olumlu etkileri olacağı görüşünde olan firmaların oranı yüzde 79 olarak gerçekleşti.