Biriktirme dendiğinde akla ilk gelen para biriktirme ya da koleksiyonlar gelir. Aslında biriktirme bozukluğundan bahsedilen kişinin yaşamını etkileyen sorunlu davranış şeklidir.
Biriktirme hastalığının tanımını vermeden önce neleri biriktirmenin sorunlu davranış biçimi olarak adlandırılıyor? Biriktirme bozukluğu olarak kabul edilen alışkanlıklara uzmanlar şu örnekleri veriyorlar;
Yıllarca saklanan faturalar, çok eski dergiler, kitaplar, giysiler, ev eşyaları, cd’ler, oyuncaklar, eski postalar, karalama veya not kağıtları. Biriktirme hastalığına örnekleri çoğaltmak mümkün. Biriktirmenin hastalık boyutuna ulaştığını ise nereden anlıyoruz sorusuna ilk cevabı uzmanlarşu şekilde veriyorlar, biriktirilen eşyaların yaşam alanını kullanalımaz hale getirmesi, yaşam alanının çok dağınık olması. İlave olarak da iş ve sosyal yaşamda uyum zorluğu, davranış bozukluğu ve aşırı gelecek korkusu.
Biriktirme hastalığı neden olur?
Biriktirme hastalığının belirtileri genelde ileri yaşlara kadar pek anlaşılmaz. Uzmanlar genellikle obsesif-kompulsif (takıntı) bozukluğu olan kişilerin büyük kısmında görülen biriktirme hastalığında genel de dürtü bozukluklarının da birlikte eşlik ettiğine dikkat çekiyorlar.
Biriktirme hastalığının nedenleri arasında bazen yoksulluk geçmişinin bulunması gösterilirken, depresyon, kaygı bozukluğu, dikkat eksikliği gibi sorunlar da biriktirme hastalığının ortaya çıkmasının nedenleri arasına gösteriliyor. Tabii kaybedilen bir yakının eşyalarını senelrse saklamakta biriktirme hastalığına örnek gösteriliyor. Özetle biriktirme alışkanlığının tehlikeli boyutta kabul edildiği durum örneklerde de üzerinde durulduğu hali ile kişinin ve yakınlarının yaşam alanı başta olmak üzere sosyalleşmesini, topluma uyumunu etkileyen tüm biriktirme eylemleri kabul ediliyor.
Biriktirme hastalarının savunma mekanizmaları
Gereksiz eşyaları biriktirme eğilimi olan kişilerin ilk akla gelen davranış modelleri arasında eşantiyon biriktirme, fiyatı çok düşük olan küçük eşyaları biriktirme, ikinci el pazarlarının veya ikinci el sitelerin müptelası olma gibi belirtiler görülebilir.
Biriktirme hastalığının hafif boyutunda ise savunma mekanizması bütçeye zarar verilmediği masum hobiler olduğu yönündendir. İkinci savunma mekanizması ise biriktirilen eşyaların hatıra değerinin yüksek olduğudur. Biriktirme hastalığının en büyük koruma kalkanını ise biriktirilen bu eşyaların bir gün gelip lazım olacağı fikridir. Öyle ki doğalgazlı evde yaşayıp, herhangi bir zamanda soba kullanılacağı ihtimaline karşı kağıt biriktirmek; ev de eskiyen teknolojileri gelecekte parçaları lazım olur ya da antika değeri kazanır mantığıyla saklamak; kilolarca madeni para biriktirmek örneklerden sadece bazıları.
Kadınlar en çok neye para harcar?
Biriktirme hastalığının tedavisi
Biriktirme hastalığının tedavi edilmesi ihtiyacı öncelikle hastalığın farkına varılması ile doğuyor. Biriktirme alışkanlığı çöp evlere neden olmadığı sürece bir rahatsızlık olduğu fark edilemiyor. Ne zaman ki yaşam alanları kullanılmaz hale geliyor ya da aile bütçesinde ciddi tahribatlara neden oluyor o zaman profesyonel yardım alınıyor.
Erkekler en çok neye para harcar?
Biriktirme hastalığı dispozofobinin tehlikeli boyuta ulaştığının ilk kriteri kişinin günlük yaşamı aksatması olarak gösteriliyor. Sosyal çevreden kopması, yakınları ile iletişimin bozulması, hayatını engellemesi ve kendisini ve çevresini rahatsız etmesi gösteriliyor. Bu noktadan sonra ise mutlaka psikiyatr desteği gerekiyor. Aynı zamanda “bilişsel – davranışçı terapi” tekniği ile hastalığın tedavisinde ilerleme kaydedenler çok. Özetle biriktirme alışkanlığının hastalık boyutuna ulaşarak hayatı çöpe çevirmemesi için dikkatli olmakta fayda var.