1 Ocak 2017’den itibaren otomatik katılımla yürürlüğe giren bireysel emeklilik sistemi (BES), hakkında bir çok tartışma yaşandı ve yaşanmaya devam ediyor. İnsanların para kazandıkları dönemde düzenli olarak para biriktirmeleri ve yatırıma yönlendirilen birikim oluşturması için oluşturulan BES, ile hem insanların emeklilik dönemindeki refah düzeyi yükselecek, hem de oluşan uzun vadeli emeklilik fonu ekonomiye ciddi bir kaynak yaratması bekleniyor.
Çalışanların çok büyük bir bölümünün asgari ücretle çalıştığı ve dört kişilik bir ailenin açlık sınırının 1.432 lira olduğu ülkemizde ilk bakışta gereksiz bir şeymiş gözükse de BES, sağladığı tasarrufla çok kısa zamanda büyük bir kesim tarafından tercih edilmeye başladı.
Çünkü, yaşadığımız yüzyılda uzayan yaşam süreleri sonucunda emeklilik sonrasında 20-30 yıllık dönemde insanların artan ihtiyaçlarının emekli maaşı tarafından karşılanmaması BES’in tercih edilme nedenlerinin başında geliyor. Çünkü BES’in sunduğu az az biriktirip, paraya yatırım yaptırarak büyütebilme özelliği çalışanların emeklilik dönemini daha rahat geçirmelerine yardımcı oluyor.
BES’in avantajları nelerdir?
Öncelikle BES para biriktirmenize yardımcı olur ve bu birikimlerinizin yüzde 25 devlet katkı payı ile desteklenir. Başka bir deyişle yapmış olduğunuz her katkı payı için yüzde 25 devlet katkısı elde edersiniz. BES’in bir değer avantajı da sistem bağlı bulunduğunuz ve size BES hizmeti veren fonu veya şirketi değiştirebilme imkanını sağlamasıdır. Herhangi bir bedel ödemeden gerçekleştirebildiğiniz gibi ayrıca emeklik fonlarınızı istediğiniz zaman kontrol edebilir ve emeklik fon yönetimini kontrol edebilirsiniz.
Ayrıyeten mevcut BES ödemelerinizi bütçeniz doğrultusunda azaltabilir veya bütçenizin mevcut durumda yetmemesi halinde dondurabilirsiniz. Tüm bunlarla beraber, BES fonları vergiden de muaf olması önemli bir avantajdır.
BES’te unutulmaması gereken şeylerin başında, BES sisteminden 10 yılı doldurmadan çıkmanız durumunda devlet stopaj kesintisi yapar. Bu yüzden BES’ten anca çok zor durumda kaldığınız zaman çıkmayı düşünebilirsiniz. Bunun haricinde fonların iyi yönetilmemesi durumunda istediğiniz oranda gelir elde edemeyebilirsiniz. BES şirketleri yönetim kesintileri yapar. Bu kesintilerin oranı genellikle yüzde 8 ila 10 aralığındadır.