Altın fiyatındaki dalgalanma ve bir kısım yatırımcının altında beklediği fiyatı görünce satıp TL’ye geçmesi ile 2013 sonunda bankalarda 21 milyar lira civarındaki altın mevduatı, 2014’ün Mayıs ayı itibari ile 16,7 milyar lira seviyelerine geriledi.
İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) Başkanı Özcan Halaç, geçen yılın sonuna göre bankalar için altının değeri ve önemi artarken bankalardaki altın mevduatının düştüğünü belirterek, 5 ayda 4,3 milyar TL’lik altın bozdurulduğunu söyledi.
Bunun en büyük nedeninin altın fiyatındaki dalgalanma ve bir kısım altın yatırımcısının altında beklediği fiyatı görünce satıp TL’ye geçmesi olduğunu belirten Halaç, hurda altın toplama yapan bankalarda nispi olarak bu azalmanın daha düşük olduğunu ifade etti. Halaç, “Hurda altın toplama ile altınlarını getiren müşteri kitlesi ve gerçek altın yatırımcısı fiyattan bağımsız olarak altın yatırımı yapmaya devam etmektedir. Altınlarını bankaya yatıran bu müşteriler, bankaların sadık müşterileri haline gelmektedir.
Rakamsal olarak bu projenin bankalara ciddi katkılar sağladığı aşikar. Bu projenin aynı zamanda bankalara yeni müşteri tabanı sağlama açısından da önemi yadsınamaz” dedi.
Hesaptaki altına devlet garantisi bilinmiyor
Halaç, 2011 yılından bu yana 38,5 ton hurda altın toplanıldığını kaydederek, hurda altın toplama projesi kapsamında 2014 yılının ilk 6 ayında toplam 8,5 ton altın topladıklarını söyledi.
Bu miktarın kendileri için tatminkar olmadığını dile getiren Halaç, “Bu durumun halen hurda altın sahiplerinin, bankaların sunduğu bu hizmet hakkında yeterli ve doğru bilgiye sahip olmamalarından kaynaklandığını düşünüyoruz. Birçok kişi bankaya getirdiği altının hesaba geçtiği bilgisine sahip değil, altınlarının bozdurulduğunu düşünüyor, hesaba geçen altının devlet garantisi altında olduğunu bilmiyor. Bu eksikler olmasına rağmen toplamış olduğumuz rakam geçen senelerin üzerindedir” diye konuştu.
Yastık altı için TCMB’den yeni adım bekleniyor
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB), altını Türk Lirası munzam karşılıklar yerine kabul etmesiyle beraber, bankalar için çok değerli bir ürün haline geldiğini ifade eden Halaç, şöyle devam etti: “TCMB, altın rezervinin arttırılmasına yönelik politikaları ve yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması kapsamında 16 Ağustos 2012 tarihinde Türk Lirası zorunlu karşılıkların altın olarak tesis edilebilmesine ilişkin üst sınırı yüzde 30’a yükseltti. Bu durum sayesinde bankalar maliyeti düşük olan altın yerine, kendileri açısından çok daha değerli olan, daha fazla Türk Lirasını TCMB’den çekebildiler ve sonuç olarak daha fazla gelir elde ettiler. Ancak bankalar açısından munzam olarak verilecek altının kaynağının ne olduğu önemli değil. İthal ettikleri altını da TCMB’ye munzam olarak verebiliyorlar, bu durum bizce kamu yararına uygun değildir. TCMB’nin elinde bu projeyi destekleyecek ve yastık altındaki altınların çok daha hızlı ve geniş oranda çıkmasını sağlayacak bir enstrüman var. Bu enstrüman Türk Lirası munzam için kabul edilecek altın miktarı. TCMB, bankalara, ‘artık munzam için kabul edeceğim altınların yarısını yastık altından çıkartılan, fiziki altından kaydi altına çevrilmiş ve ekonomi içinde kayıt altına alınmış altınlardan kabul ederim’ derse, bankalar bu projeyi çok daha önemli bir proje olarak kabul edecek ve bu konuya daha fazla eğileceklerdir. Böylelikle bankaların daha fazla kişiye ulaşmalarını ve daha doğru kanallar vasıtası ile halkı doğru bir biçimde bilinçlendirmelerini sağlayacaktır.”
Darphane üretiminde yüzde 40 gerileme bekleniyor
İAR Başkanı Halaç, Darphane üretimine bakıldığında geçen senenin ilk 6 ayında 68,1 ton altın üretimi yapıldığını anımsatarak, “Bu yıl ilk 6 aylık dönemde ise sadece 25,5 ton altın üretimi söz konusudur. 2013 yılında toplamda 98,8 ton altın basılmış, bu yıl bu rakamları yakalamak mümkün değildir. Yıl sonuna doğru bu yılki rakam 60 ton civarında olacaktır” diye konuştu. Halaç, bu yıl amaçlarının 18 ton altın toplayabilmek olduğunu dile getirerek, 18 ton altının bugünkü rakamlarla 1,6 milyar lira ettiğini, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) Mayıs verilerine göre de toplam altın mevduatının yüzde 10’una karşılık geldiğini kaydetti.
