Bloomberg News’un anketine katılan 16 ekonomistin üçte ikisinden fazlası, 2016-2020 arasındaki yeni 5 yıllık plan döneminde yıllık ortalama büyüme oranının yüzde 6,5 olarak belirleneceğini tahmin ediyor. Mevcut 5 yıllık dönemdeki yıllık ortalama büyüme hedefi yüzde 7 olarak belirlenmişti.
Ankete katılan ekonomistlerin dörtte bir ise yeni 5 yıllık dönem içinde yıllık büyüme oranının yüzde 4’ün altının görüleceğini tahmin ediyor. Buna ekonomide sert iniş denmeyebilir. Ancak son 30 yıldır yılda ortalama yüzde 10 büyüyen Çin ekonomisi için yeni büyüme oranları sert bir darbe anlamına geliyor.Fakat Çin’in liderleri bir yandan yükselen borç düzeylerinden kapasite fazlasına ve şişirilmiş kamu sektörünün yol açtığı sıkıntılarla mücadele etmeye çalışırken diğer yandan ekonomik büyümeyi sürdürmenin yollarını arıyor.
1970’lerins sonunda zamanın devlet başkanı Deng Şiaoping’in ülkeyi dışarıya açmasından beri ülke ilk kez yüzde 7’nin altında bir büyüme dönemi yaşayacak. 13’üncü beş yıllık büyüme plan üzerindeki müzakereler ekim ayında Çin Komünist Partisi’nin genel kurulunda yapılacak. Plan gelecek mart ayında meclis onayından geçecek.
Yeni dönemde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Başbakan Li Keqiang için söz konusu hedef ülkeyi orta gelirli ülkeler sınıfından yüksek gelirli ülkeler arasına yükseltmek. Nobel ekonomi ödüllü Michael Spence bu başarıya, yalnızca Japonya, Güney Kore, Tayvan, Hong Kong ve Singapur’dan oluşan beş ekonominin ulaştığını belirtiyor.
Çin’in yeni 5 yıllık planı, küresel piyasaları karıştıran borsa çöküşü ve ağustos ayındaki yuan devalüasyonun Çin ekonomisinin görünümü üzerine kaygıların arttığı bir dönemde hazırlanıyor. İhracatın düşmesi ve yatırım harcamalarının yavaşlamasıyla Çin ekonomisinde son 25 yılın en düşük düzeyine doğru gerileme içinde Bloomberg anketine katılan ekonomistlere göre Çin ekonomisi üçüncü çeyrekte, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6,8 büyüdü.
Sydney Teknoloji Üniversitesi’ne bağlı Avustralya-Çin İlişkileri Enstitüsü’nün başkan yardımcısı James Laurenceson bu planın ve sonuçlarının, Çin devlet başkanıyla başbakanının liderliğinin ekonomik başarıyla mı yoksa ekonomik durgunlukla mı özdeşleşeceğini belirleyeceğini söylüyor. Laurenceson, “İç tüketimi desteklemek ve endüstriyel modernleşme gibi konular önceki 5 yıllık planda da vardı, ama şimdi bunlar önemli hedefler değil birer zorunluluk haline geldi,” diyor.
Şi ve li’nin karşı karşıya olduğu zorluklar arasında yaşlanan nüfus, daralan işgücü, piyasa odaklı değişime direnen çıkar odakları ve Çin ihraç mallarına azalan talep bulunuyor.
California Üniversitesi’nden Prof. Victor Shih’e göre Çin ekonomisinde temel mesele şişkin kamu şirketlerinin ve yerel hükümetlerin iflas etmesine, kamu şirketlerine hükümet ve bankalardan ayrıcalıklı muamele yapılmasına izin verilip verilmeyeceği olduğunu savunuyor. Shih, “bu kilit önemdeki meseleler ele alınmadığı sürece Çin orta gelir tuzağına düşmeye devam edecek,” diyor.
