Başkanlık sistemi nedir?
Başkanlık sistemi tek bir kişinin başkanlığında devleti yönetme esasına bağlı olarak ortaya çıkarılan bir hükümet sistemidir.
Başkanlık hükûmeti sistemi olarak da adlandırılan başkanlık sistemini parlamenter sistemden ayıran özellikler nelerdir?
– Başkanlık sisteminde yürütme organı tek bir kişi yani başkandan oluşur. Bu sistemde başkan hem devletin hem de hükümetin başkanıdır.
-Başkan kendi yardımcılarını kendi seçer. Seçilen başkan yardımcıları ise Meclis tarafından onaylanır.
-Başkan yardımcıları kabine oluşturmazlar.
-Bakanlar sadece başkana karşı sorumludur.
-Başkanın yasama organıyla herhangi bağlantısı yoktur.
-Aynı kişi yasama ve yürütme organında aynı anda görev alamaz.
-Başkan halk tarafından seçilmekte ve yalnızca halkla karşı sorumludur.
Parlamenter sistem (yasama organının denetiminde olan yönetim sistemidir)
-Aynı kişi yasama ve yürütme organında aynı anda görev alabilir.
-Bakanlar meclise karşı sorumludur.
-Yürütme organı Cumhurbaşkanı Bakanlar Kurulu’ndan Başbakan ve bakanlardan oluşur.
-Yürütme organını parlamento seçer.
-Bakanlar kurulu yasama organına karşı sorumludur.
Türkiye başkanlık sistemine geçecek mi?
Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP), başkanlık sistemine geçişini öngören anayasa değişikliği Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden (TBMM) en az 330 oyla kabul edilmesi durumda 2 veya 23 Nisan’da referanduma gidilmesi öngörülüyor.
Anayasa değişiklik metnine göre, “Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanı’na aittir. Cumhurbaşkanı devlet başkanı sıfatıyla Türkiye Cumhuriyeti’ni ve Türk Milletinin birliğini temsil eder.”
Cumhurbaşkanı’nın görev süresi ne zaman doluyor?
10 Ağustos 2014 tarihinde Cumhurbaşkanı ilk kez halk tarafından seçildi. Son yerel seçimler 30 Mart 2014, son genel seçim de 1 Kasım 2015’te gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın görev süresi ise 2019 yılında sona erecek.
Anayasa değişikliği paketinin kabul edilmesi halinde Türkiye’de başkanlık sistemine ne zaman geçilecek?
Anayasa değişikliği paketinin TBMM’den 330 oyla geçmesi ve referandumda kabul edilmesi halinde 2019 seçimleri sonrasında yeni sisteme geçileceği belirtiliyor.
Hangi ülkeler başkanlık sistemi ile yönetiliyor?
Başkanlık sistemi uygulayan ülkeler cumhuriyet rejimiyle yönetilmektedir. İşte başkanlık sisteminin uygulandığı ülkeler; ABD, Afganistan, Angola, Arjantin, Benin, Bolivya, Brezilya, Burundi, Şili, Kolombiya, Komoros, Kongo Cumhuriyeti, Kosta Rika, Güney Kıbrıs Rum Cumhuriyeti, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, El Salvador, Gambiya, Gana, Guatemala, Honduras, Endonezya, Kenya, Liberya, Malavi, Maldivler, Meksika, Myanmar, Nikaragua, Nijerya, Palau, Panama, Paraguay, Filipinler, Şeyseller, Sierra Leone, Güney Sudan, Sudan, Türkmenistan, Uruguay, Venezuela, Zambiya ve Zimbabwe.
