Türkiye’nin dış ticaretinin çok büyük kısmı dolar ve euro üzerinden yapılıyor. Hatta yurt içinde banka kredileri, dükkan kiraları, eş dost arasındaki borçlanma gibi bir çok nakit hareketleri de dolar üzerinden gerçekleşiyor. TL’nin dışında döviz ve altın kullanımı oranı dikkat çarpıcı seviyeye ulaşmış durumda. Peki TL’nin değer kaybı dolar karşısında son üç yıl içinde neredeyse yüzde yüze yaklaşmışken hala borçlanmaların, kredilerin dolar üzerinden sürdürülmesi mantıklı mı?
Aysel AYDEMİR/KURUMSAL İÇERİK YÖNETMENİ
Hükümetin, birçok sivil toplum ve örgütlerin, ekonomistlerin döviz üzerinden yapılan borçlanma ve kredilerde TL’nin kullanılması yönünde açıklamaları var. Bu talebin amacı; TL’nin üzerinde oluşan döviz baskısını kaldırmak.
Reel sektörün döviz üzerinden kullandıkları kredinin 2010 yılından 2016 yılına kadar ki sürede 20 milyar dolar aratarak 96,3 milyar dolar seviyesine çıktığı, yine aynı dönemde yurt içindeki bankalardan alınan döviz kredileri yüzde 160 oranında artarak 57,2 milyar dolardan 149,1 milyar dolara çıktığı düşünüldüğünde haklı bir tespit gibi görülüyor. Tabii bu borçlanmanın ana sebebinin döviz bazında borçlanma faizinin daha düşük olması fakat diğer taraftan kur riski ortaya çıktığı, belirsizliğin ve jeopolitik risklerin arttığı dönemlerde döviz üzerinden borçlanmak veya döviz üzerinden borçların sürdürülmesi kısa ve orta vade de çok riskli olabilir. Yani dalgalanmaların arttığı dönemlerde döviz ile ticaret yapmak zorunda olmayanların bu yolu seçmeleri bu konjoktürde çok riskli.
Dövizde yeni pozisyon açılır mı?
Dövizde veya acil ihtiyaç durumu olmayan ev, arsa, otomobil gibi yatırımlarda kredi kullanımında piyasaların duayen isimleri aceleci davranılmaması yönünde görüş bildiriyorlar. Piyasalarda belirsizliğin bu kadar artığı bir dönemde en doğru kararın piyasaların durulması, orta vadede borsa, döviz, emtia gibi enstrümanların fiyat hareketlerinde dalgalanmaların azalması ve yön öngörülerin güçlenmesi şeklinde.
Merkez Bankası’nın dolara karşı aldığı tedbirler ve etkileri için TIKLAYIN!
Döviz piyasasında pozisyon almanın diğer bir yolu hedge
Döviz üzerinden spot piyasadan birebir borçlanmak yerine vadeli piyasalarda vadeli ürünler üzerinden hedge yapılması risk yönetimi açısından riskin sınırlanması ve hatta kar bile edilmesini sağlayabilir. Risk yönetimiyle ilgili devletin reel sektöre ciddi destekleri olduğu gibi bankaların, aracı kurumların uzman ekiplerinden de destek alınabilir.
